Chất lượng tinh trùng quyết định vai trò quan trọng đến khả năng thụ thai khi quan hệ. Bên cạnh đó, tinh trùng già hơn thì khả năng sửa chữa tổn thương DNA giảm. Nếu những tổn thương này không được sửa chữa có thể ảnh hưởng đến con cái trong tương lai.
1. Chất lượng tinh trùng
Ngay cả khi bạn có số lượng tinh trùng bình thường, chúng vẫn phải đủ khỏe mạnh để thực hiện hành trình từ âm đạo của bạn tình đến cổ tử cung rồi vào tử cung và đến ống dẫn trứng. Nếu không, quá trình thụ thai sẽ gặp nhiều khó khăn.
Có ba cách để bác sĩ có thể biết chất lượng tinh trùng và xem liệu tinh trùng của bạn có khỏe mạnh hay “chất lượng” hay không:
Định lượng. Phương pháp này đo lường số lượng tinh trùng bạn có trong tinh dịch khi xuất tinh. Bạn nên nhớ bạn cần ít nhất 15 triệu tinh trùng trên mỗi ml tinh dịch để có số lượng tinh trùng “bình thường”.
Sự chuyển động. Các bác sĩ gọi đây là “nhu động”. Nó đo lường mức độ nhanh hoặc tốt của tinh trùng khi di chuyển đến đích cuối cùng là trứng của đối tác của bạn. Muốn thực hiện được điều này thì bạn cần ít nhất 50% tinh trùng để di chuyển.
Kết cấu. Tinh trùng bình thường có hình dạng đầu hình trứng và đuôi dài. Tinh trùng sử dụng những chiếc đuôi này để “bơi” đến trứng. Khi bạn sản xuất càng có nhiều tinh trùng có hình dạng bình thường, chúng càng dễ dàng tiếp cận với trứng của đối tác của bạn.
Ngoài ra, bác sĩ còn kiểm tra DNA trong tinh trùng bằng xét nghiệm đánh giá cấu trúc nhiễm sắc chất tinh trùng. Đây là tiêu chuẩn vàng để đánh giá phân mảng DNA tinh trùng. Bởi vì sự toàn vẹn của DNA tinh trùng đóng vai trò yếu tố then chốt trong việc truyền đạt thông tin di truyền từ người cha.
2. Suy giảm chất lượng tinh trùng
Suy giảm chất lượng tinh trùng thường do các yếu tố xung quanh môi trường sống của người đàn ông:
Thiếu hụt chất dinh dưỡng thiết yếu trong bữa ăn hàng ngày
Chế độ dinh dưỡng trong cuộc sống hiện đại thường không đảm bảo theo nhu cầu khuyến nghị. Dẫn đến có thể thiếu các chất dinh dưỡng cũng như vi chất dinh dưỡng cần thiết cho chất lượng tinh trùng, chẳng hạn như: sắt, kẽm, selen, protein... Hơn nữa, do công việc bận rộn nên hầu hết nam giới thường sử dụng các loại thức ăn nhanh chứa nhiều muối, dầu mỡ cũng như hàm lượng chất béo không có lợi cao. Điều này gây nên thiếu hụt dinh dưỡng và suy giảm chất lượng tinh trùng.
Bên cạnh đó, với sự thiếu hụt các loại vitamin trong khẩu phần ăn hàng ngày cùng là yếu tố gây suy giảm chất lượng tinh trùng, thậm chí có thể dẫn đến tỷ lệ vô sinh cao.
Thực đơn
Nam giới nên bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn hàng ngày
Lạm dụng đồ uống có cồn và cafein
Đồ uống có cồn hay đồ uống chứa cafein đều là nguyên nhân làm suy giảm chất lượng tinh trùng. Theo thống kê của các chuyên gia về sinh sản cho hay nam giới giảm tiêu thụ những loại thực phẩm này có thể cải thiện đáng kể chất lượng tinh trùng kèm theo cả trí lực sung mãn.
Luyện tập thể dục quá mức
Lối sống lành mạnh kèm theo chế độ luyện tập điều độ giúp cải thiện sức khỏe sinh sản cũng như chất lượng tinh trùng. Khi luyện tập thể thao quá sức gây nên ép cơ quá mức cần thiết sẽ dẫn đến tình trạng căng thẳng hay mệt mỏi. Những tác động tiêu cực này đều là nguyên nhân dẫn đến suy giảm chất lượng tinh trùng nói riêng và sức khỏe sinh sản nói chung.
Tinh trùng trưởng thành dễ gây tổn thương DNA
Giai đoạn hậu sinh tinh rất nhạy cảm với các tác nhân độc hại từ môi trường, bởi vì lúc này chúng dần dần mất khả năng sửa chữa tổn thương DNA. Trong thí nghiệm ở chuột cho thấy việc chiếu xạ chuột đực trong quá trình sinh tinh muộn có thể gây ra một số thiệt hại kéo dài trong khoảng thời gian ít nhất 7 ngày trong quá trình thụ tinh của tinh trùng và làm gián đoạn quá trình sửa chữa đứt gãy sợi DNA làm tăng quang sai nhiễm sắc thể có nguồn gốc từ tinh trùng. Điều trị các tác nhân kiềm hóa bằng phương pháp hoá trị liệu, sẽ gây ra các tổn thương DNA trong quá trình phân bào. Những tổn thương DNA không được sửa chữa như vậy sẽ gây ra những bất thường cho con cái sau này.
3. Một số phương pháp cải thiện chất lượng tinh trùng
Tập thể dục. Tập thể dục vừa phải có thể cải thiện tâm trạng nhưng cũng có thể tăng số lượng tinh trùng của bạn. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người đàn ông tập thể dục ít nhất ba lần mỗi tuần trong 1 giờ cho thấy số lượng tinh trùng của họ cũng như số lượng tinh trùng di chuyển tăng lên.
Hạn chế stress. Trong một nghiên cứu tiến hành với 950 người đàn ông, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người đàn ông có hơn hai sự kiện căng thẳng trước khi bắt đầu điều trị vô sinh có nhiều khả năng có số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng thấp.
Bỏ thuốc lá. Đàn ông hút thuốc có nhiều khả năng làm cho số lượng, mật độ và khả năng di chuyển của tinh trùng thấp hơn. Những người đàn ông này cũng sản xuất ít tinh dịch hơn những người đàn ông không hút thuốc.
Bỏ thuốc lá
Bỏ thuốc lá là một trong các phương pháp cải thiện chất lượng tinh trùng
Nói không với ma túy. Một số loại như: cocaine và heroin, có thể ảnh hưởng đến khả năng cương cứng. Hoặc các loại thuốc khác như: cần sa, có thể khiến bạn khó sản xuất tinh trùng. Chúng cũng có thể làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng hoặc ngăn chúng phát triển bình thường.
Ăn uống hợp lý và lành mạnh. Chọn một chế độ ăn uống trái cây tươi và rau quả có thể tăng chất lượng tinh dịch của bạn. Ăn ít thức ăn béo hơn và ít protein hơn một chút cũng có thể hữu ích.
